Zoek het zonlicht op

Dieren begrijpen dit trouwens heel goed. Die gaan in de zon liggen zodra er streep zichtbaar is. Of als ze naar buiten kunnen liggen ze daar. Maar ze weten ook wanneer het genoeg is en dan zoeken ze de schaduw op. Dieren zie je nooit een hele dag bakken & braden.

Zonlicht: onmisbaar voor jouw gezondheid

Wat is dat toch met zonlicht, dat je er zo blij van wordt? Dat je het opzoekt als je vrij bent of op vakantie gaat? Een dag voelt fijner als de zon heeft geschenen. 

Dat je je aan het eind van zo’n dag zo heerlijk vervuld kunt voelen?

En toch worden we heel erg bang gemaakt voor de zon en smeren we ons van top tot teen in met een chemisch goedje dat de zon tegen zou moeten houden. Ik weet niet hoe het met jullie zit maar ik heb al zo lang ik me kan herinneren vraagtekens bij deze tegenstellingen. Ik kon maar niet begrijpen dat de natuur, het leven zo een ‘fout’ zou maken. Door een krachtige zon in de hemel te plaatsen die dan vervolgens ons ziek zou maken? 

It doesn’t make sense….Lang kon ik hier mee bezig zijn, hoe zit dit nou? Je lichaam is magisch, de natuur is magisch. Jij bent natuur en heel veel oneindig krachtiger dan je zelf denkt. En toch zou de zon dan niet goed voor je zijn? Dat voelde nooit kloppend. Wat is er dan wél waar?

“Zon is voeding. Geen indringer. Geen aanval. Het is de originele huidverzorger: het activeert, zuivert, herstelt en laat je huid spreken”

Zonlicht is een essentiële voedingsstof

Dit zonlicht wat je magische lichaam graag in alle vormen wil zien en opnemen (via je ogen en je huid) is essentieel voor een goede gezondheid zodat je voldoende energie en levenskracht ervaart. Jouw mitochondriën vooral. Want zij zijn – onder andere – makers van energie zodat jij je goed voelt en die dingen kunt doen die jou laten op-lichten.

Blokkeer je de zon met zonnebrandcrème of blijf je de hele dag binnen, dan mis je deze helende straling. De zon is onze levenskracht en we hebben haar licht nodig om te bestaan. Te weinig zonlicht kan bijdragen aan sluimerende klachten, versterkt door de overvloed aan kunstmatig blauw licht van schermen en LED verlichting en straling zoals van wifi.

Hoe werkt zonlicht op ons lichaam?

De zon geeft allerlei soorten licht af. Rood licht, infrarood licht, blauw licht en UVB en UVA. En al deze lichtsoorten heb jij nodig in je cellen. Ze hebben allemaal een verschillende functie en sterker nog alles werkt samen. De bruine kleur die je erbij krijgt komt door melanine wat een stof is die jou beschermt en die je lichaam aanmaakt als reactie op het zonlicht.

En dat is nog maar het begin. Want zodra dit zonlicht je ogen en huid raakt, gaan er diep in je lichaam processen aan die je niet voelt, maar die allesbepalend zijn voor hoe je je functioneert en voelt. Sommige zijn eeuwenoud, zoals de aanmaak van speciale waterstructuren in je cellen die energie kunnen opslaan. Andere spelen zich af in je hersenen, waar een klein stofje onder invloed van ochtendlicht uiteenvalt in precies die hormonen en boodschappers die je helpen wakker worden, in balans blijven en je goed voelen. Laten we dieper kijken naar twee van die verborgen lichtsystemen in jouw lijf: EZ-water en POMC.

EZ-water: vloeibaar zonlicht in je cellen

Zodra zonlicht op je huid of in je ogen valt, gebeurt er meer dan alleen aanmaak van vitamine D. Je lichaam vangt licht. Letterlijk. Want in je cellen zit water, en dat water is geen gewone H₂O zoals in een glas — het is ander water, ook wel EZ-water genoemd (Exclusion Zone water). Dit is een bijzondere structuur van water die ontstaat wanneer infrarood licht — zoals uit zonlicht — het raakt. EZ-water vormt zich aan de binnenkant van je celmembranen, in mitochondriën, zelfs rond je DNA. Het gedraagt zich als een soort biologisch batterijtje: het laadt zich op door licht, en helpt vervolgens bij energieproductie, celcommunicatie en het opruimen van afvalstoffen. Je zou het vloeibare zonlicht kunnen noemen.

EZ-water (Exclusion Zone water), ook wel vierde fase water genoemd, is een concept afkomstig uit het werk van professor Gerald Pollack van de University of Washington. Het verwijst naar een unieke structuur van water die ontstaat in de buurt van hydrofiele (water-aantrekkende) oppervlakken. Dit water (met de moleculaire formule: H₃O₂⁻) is negatief geladen. De omringende bulk is dan juist positief geladen. Het functioneert als een batterij: door het spanningsverschil tussen EZ-water en bulk water. EZ-water vormt zich o.a. in en rond cellen, en wordt beschouwd als essentieel voor het functioneren van levende systemen: Zorgt voor celspanning en membraanpotentiaal, Ondersteunt eiwitvouwen, enzymwerking en signaaloverdracht, helpt bij ontgifting (exclusie van toxines) en zou bijdragen aan de energiehuishouding zonder ATP. Pollack suggereert zelfs dat een deel van onze bio-energie afkomstig is van licht dat via EZ-water omgezet wordt in bruikbare energie, vergelijkbaar met een batterij die je oplaadt met zonlicht.

Wat dit betekent? Dat zonlicht, en met name het rode en infrarode deel ervan, letterlijk de kwaliteit van je cellen beïnvloedt. Meer EZ-water betekent soepelere celwerking, betere energieopbouw en meer veerkracht. En het mooiste: je maakt het zélf aan, gewoon door buiten te zijn, zonder zonnebril of laag zonnecrème. Geen pil of poedertje kan op tegen deze oerkracht. Belangrijk is wel dat jij voldoende water drinkt, gezuiverd en verrijkt met mineralen en een positieve intentie.

POMC: jouw interne lichtschakelaar

Er is nog een ander magisch mechanisme in je lichaam dat direct reageert op zonlicht: het POMC-systeem. In je hersenen — meer specifiek in de hypothalamus — bevindt zich een voorloperhormoon met de naam pro-opiomelanocortine. Dat klinkt ingewikkeld, maar wat het doet is bijzonder. Zodra ochtendlicht via je ogen je brein bereikt, wordt POMC geactiveerd en afgebroken in meerdere belangrijke boodschapperstoffen: onder andere endorfine (je voelt je blij), melanine (je huid kleurt en beschermt je), ACTH (stimuleert je bijnieren om cortisol aan te maken voor energie), en MSH (reguleert vetverbranding en ontstekingsremming).

POMC staat voor Pro-opiomelanocortine, en het is een soort moedermolecuul in je lichaam waaruit verschillende belangrijke stoffen worden gemaakt. Denk aan het als een soort grondstof waaruit je lichaam, afhankelijk van de behoefte en omstandigheden, verschillende signaalstofjes knipt. De productie en splitsing van POMC gebeurt vooral in de hypothalamus en de hypofyse, en wordt mede gestuurd door licht, ritme, stress en voedingstoestand.

Met andere woorden: jouw systeem heeft letterlijk licht nodig om deze vitale schakels in gang te zetten. Geen ochtendlicht = geen signaal. En dat merken we. Zonder dit natuurlijke startschot blijven we duf, uit balans, hormonale processen gaan haperen, en onze stemming zakt sneller weg. Het POMC-systeem is dan ook een van de belangrijkste biologische bruggen tussen licht en levenskracht. Je lijf is ontworpen om ’s ochtends wakker te worden met het licht op je netvlies. Niet met een scherm of een lamp, maar met de zon.

Een natuurlijk dag en nacht ritme en veel buiten zijn was voor de mensheid vanzelf sprekend (net als op blote voeten lopen). In je brein heb je dan ook een regelcentrum ingebouwd die voor jou de tijd van de dag bijhoudt en je organen aanstuurt. Dit centrum heet je SCN (superchiasmatic nucleus, het bevindt zich in de hypothalamus), de masterclock. Voordat er kunstlicht was wist deze klok ‘hoe laat het was’ door het natuurlijke licht wat naar binnen schijnt als jij buiten bent. 

De SCN: jouw innerlijke klok die meeschakelt met licht

Naast EZ-water en POMC is er nóg een manier waarop je lichaam weet hoe laat het is: via je biologische klok, de SCN. Deze klok stuurt je organen, hormonen en ritme aan en werkt ook volledig op licht. Wanneer je ‘s morgens wakker werd in je grot en je keek naar buiten en zag de zon opkomen, dan kreeg die SCN via je ogen het signaal ‘de dag is begonnen’ en konden de bijbehorende systemen worden aangezet. Bijvoorbeeld een stijging in het hormoon cortisol zodat jij energie kreeg om een beer te gaan vangen voor je ontbijt.

De SCN, ofwel de suprachiasmatische nucleus (ook: suprachiasmatische kern), is een klein maar ongelooflijk belangrijk gebied in de hersenen dat fungeert als de master clock van ons lichaam. Deze klok stuurt vrijwel al onze circadiane ritmes aan — van slaap-waakcycli en lichaamstemperatuur tot hormoonafgifte en metabolisme.

Grapje, ik denk niet dat je een beer voor je ontbijt ging vangen. Maar ontbijt moest wel gezocht en geplukt worden. Het punt is hier uiteraard dat we wakker werden van een natuurlijk oorzaak. Hoe ver ligt dat van ons huidige wakker worden af? Wat is er aan de hand wanneer je hier geen rekening mee houdt? 

Nu je weet wat de SCN, het POMC-systeem en EZ-water afzonderlijk doen, is het tijd om te zien hoe ze elkaar versterken. Want pas in die samenwerking ontvouwt zich de ware kracht van licht.

Ons lichaam leeft op licht. Niet alleen omdat het ons wakker maakt, maar omdat het diep inwerkt op systemen die onze energie, stemming en herstel aansturen. In het hart van dit proces zit de SCN – onze biologische klok die via lichtinval op de ogen in contact staat met de wereld buiten. Deze klok geeft ritme aan het hele lichaam en stuurt onder andere het POMC-systeem aan: een netwerk van zenuwcellen dat betrokken is bij verzadiging, vetverbranding, stressregulatie en nog veel meer.

Tegelijkertijd speelt ook EZ-water een stille hoofdrol. Dit bijzondere, gestructureerde water vormt zich in en rond onze cellen onder invloed van infrarood licht – precies het soort licht dat we van de zon krijgen. EZ-water werkt als een interne batterij, helpt cellen met communicatie en ondersteunt het herstelvermogen van binnenuit.

Zodra we naar buiten stappen, raken deze systemen elkaar. Licht zet ritme in gang via de SCN, dat ritme regelt via POMC hoe we ons voelen en functioneren, en EZ-water zorgt op celniveau voor de energie en helderheid om dat allemaal te dragen. Een subtiel samenspel tussen licht, timing en water – ontworpen om ons te laten floreren.

Hormonen en organen raken in de war

Maar wat als die samenwerking uit balans raakt? Als licht op de verkeerde momenten binnenkomt, het ritme verstoord wordt en je lichaam z’n anker kwijtraakt? Dán ontstaat er een mismatch – en die merk je. Je biologische klok begint al in de ochtend uit de pas te lopen. En omdat alles met elkaar samenhangt, werkt die verstoring de hele dag door: in hoe je eet, denkt, slaapt en herstelt. Gelukkig hoef je je leven niet op z’n kop te zetten om je ritme te herstellen.
Begin klein: door ‘s ochtends vaker naar buiten te gaan, schermlicht in de avond te dimmen en je dag wat meer in lijn met het daglicht te laten verlopen.
Zo geef je je klok weer ruimte om haar natuurlijke cadans te vinden.
Kleine aanpassingen geven je klok al de ruimte om opnieuw haar ritme te vinden.

– ik moedig je enorm aan lekker een buitenbeetje te zijn en eens op je blote voeten op kantoor rond te lopen of wat minder uren te gaan werken. Waarom? – Lees hier mijn blog over wat aarden met je gezondheid doet, gratis & voor niets

Het is natuurlijk fijn als je organen op de juiste tijden worden aangestuurd om de juiste hormonen en stofjes aan te maken die jij op dat moment van de dag nodig hebt. Zodat je overdag bijvoorbeeld goed wakker bent en ‘s nachts diep slaapt. 

De gevaren van overdadig blauw licht 

Welvaartsziekten kunnen ontstaan. Een gebrek aan natuurlijk licht kan een hele kettingreactie in gang zetten. Als jij niet voldoende energie kunt aanmaken in je cellen, heb je niet de kracht om voluit te leven. Dan krijgen je organen niet de juiste signalen om voor jou te werken zoals ze bedoeld zijn. Dat merk jij aan de behoefte om in de avond lusteloos te bankhangen met je ogen gericht op een scherm waar voornamelijk blauw licht van uitstraalt.

En welk sein krijgt je brein via de SCN van blauw licht? Het is dag! Want alleen midden op de dag is er blauw licht vanuit de zon. Hierdoor wisten onze voorouders dat het nu de tijd was voor actie. Zodra de zon onder gaat verdwijnt het blauwe licht uit het lichtspectrum van de zon en weet het brein: er komt nachtrust aan.

Kijken wij dus een groot deel van de avond naar blauw licht (TV, computers, telefoons etc) is goed en diep slapen is er niet bij want je lichaam denkt dat het overdag is dus die gaat geen slaapstofjes aanmaken…

– Je hebt fel daglicht en diepe duisternis nodig – 

Blauw licht is niet natuurlijk

In ieder geval niet in de hoeveelheden waar we tegenwoordig aan blauw licht worden blootgesteld. Zelfs midden op de dag heeft de zon nog niet zoveel blauw licht als uit onze schermpjes en lampen straalt. Bovendien is het blauwe licht van de zon altijd vergezeld van rood of infrarood licht. 

Dat is niet toevallig. De natuur werkt met balans. Dus wat gebeurt er als jij dagelijks onder kunstlicht leeft? Je eet voor de tv of je telefoon. Je sport onder felle lampen…

De gevolgen daarvan zijn groots. En hoe meer tijd jij een overdosis blauw licht binnen krijgt, hoe minder puf jij hebt om iets ten goede aan je leven te veranderen. En hoe langer je doorgaat hoe lastiger dit wordt. Je ontwikkeld bijvoorbeeld overgewicht*, laaggradige ontstekingen (die bijvoorbeeld weer kunnen leiden tot diabetes of hart & vaatziekten), bent moe, hebt onrustige darmen, voelt je depressief etc

Hoe werkt dit licht dan precies? Hierboven schreef ik al dat in de ochtend het hormoon cortisol aangaat om jou tot actie aan te zetten. Dat klinkt simpel, maar dat is het niet. Het is een heel proces dat overdag begint. Overdag maak je namelijk serotonine aan. Daarvoor is onder andere een goede darmwerking én voldoende daglicht nodig. Vanuit serotonine maak je in de avond melatonine aan. Maar alleen als je niet te veel blauw licht meer ziet en na zonsondergang helemaal niks meer.

Melatonine zorgt ervoor dat je in slaap kunt vallen. Maar het is ook een sterke antioxidant en je lichaam heeft die hard nodig. Voor een goede werking is het belangrijk dat het pikkedonker is in je slaapkamer.Tegen de ochtend daalt melatonine weer. En zodra de zon – of vooruit, de schreeuwende wekker – je dag inluidt, krijgt je hypofyse het seintje om cortisol aan te maken zodat jij energie hebt om te starten. Cortisol moet in de loop van de dag weer ‘uit’, zodat andere hormonen en neurotransmitters voor rust en herstel hun plek kunnen innemen.

Blauw licht zorgt voor overstimulatie van het zenuwstelsel waardoor je bloedsuiker stijgt, je gevoeliger wordt voor pijn, je stemming verslechtert en er dus meer stress in het lichaam ontstaat.

En dat opent weer de deur naar precies die klachten die we proberen te vermijden.

Je kunt dit alles simpelweg omdraaien. Het tij keren. Uit het blauwe licht stappen. Door meer buiten te zijn, vaker op blote voeten te lopen en te leven met het ritme van licht en donker. Hoe je dat doet, lees je hieronder.

Samenwerken met de zon

Als jij een dagje in de zon gaat zijn, ga dan vooral de zonsopgang kijken zonder bril of contactlenzen, omdat die het infrarode licht blokkeren. Het liefst zie je de zon opkomen, maar lukt dat niet? Zorg dan dat je binnen 30-60 minuten na zonsopkomst richting de zon kijkt. Het kleurenspectrum zegt het al: tijdens de zonsopkomst is er bijna alleen maar rood en infrarood licht, en nog geen blauw licht of UVB.

Dit rode licht bereidt je lichaam voor: de zon is op, er komt activerend licht aan, laat ik mij daarop voorbereiden.

En na een dagje zon heeft het zien ondergaan bijna hetzelfde effect. Het voorkomt verbranden. We zijn dus weer terug bij mijn gedachte: hoe vreemd is het eigenlijk dat de zon ‘gevaarlijk’ zou zijn? Dat is ze niet. We zijn alleen vergeten hoe we ermee kunnen samenwerken.

– Sidenote: dat huidkanker nu zo heel veel meer voorkomt is toch eigenlijk gek dan? Als we onszelf allemaal insmeren? Dus misschien is dat dan toch de oplossing niet en doen de chemische stoffen iets met je huid? Of beschermt een laagje crème helemaal niet zo goed tegen de krachtige zon? – Lees ook mijn blog over chemische zonnebrandcremes

Het is uiteindelijk de bedoeling dat jij je huid traint om in de zon te kunnen zijn. En dat doe je slim. Het is niet de bedoeling dat je verbrandt. Dat voorkom je door de zon te zien opkomen én ondergaan (zonder bril of contactlenzen). Maar ook door overdag zonlicht in je ogen en op je huid te krijgen (ook dan zonder bril en zonder zonnebrand). Start met een paar minuten en bouw dit op. Leer voelen wanneer het genoeg is. Dit hangt onder andere af van je huidtype (zoek maar eens op ‘Fitzpatrick’).

En ook: voed je huid van binnenuit. Met vetten zoals omega 3 uit vette vis (kijk hier voor mijn Gouden glitter olie die ik zelf dagelijks neem), biologische roomboter, extra vierge kokosvet en extra vierge olijfolie.

Oke, je bent overtuigd. En nu?

Misschien heb je het zelf al kunnen verzinnen na het lezen van dit artikel. Maar ik zet graag voor je op een rijtje wat je kunt doen.

Wat kun je doen voor een optimale gezondheid?

Gelukkig kun je met simpele aanpassingen je lichaam ondersteunen:

1. Begin je dag met natuurlijk licht

• Ga binnen 90 minuten na zonsopkomst naar buiten en kijk richting (niet direct in) de zon zonder bril of contactlenzen.
• 15-30 minuten buiten zijn in de ochtend helpt je interne klok te ativeren
• Zelfs een paar minuten natuurlijk licht is beter dan niets.

2. Vermijd zonnebrand , (zonne)brillen en contactlenzen

• Gebruik geen zonnebrandcrème, maar train je huid door geleidelijk aan zonlicht te wennen.
• Draag een hoed of lichte kleding als bescherming of zoek de schaduw op
• Laat je (zonne)bril waar dat kan af en contactlenzen uit om het volledige lichtspectrum binnen te krijgen.

3. Zorg overdag voor blootstelling aan natuurlijk licht

• Ga dagelijks minstens 30 minuten naar buiten, het hele jaar door.
• Laat zonlicht op je huid komen, vooral op je buik en kuiten.
• Bouw je blootstelling langzaam op om verbranden te voorkomen.

4. Beperk blauw licht in de avond

• Zet ‘s avonds je schermen op een warme kleurmodus (bijv. met de app ‘Iris’).
• Gebruik oranje/amberkleurige of rode lampen
• Draag speciale brillen die blauw licht filteren.
• Kijk naar de zonsondergang om je lichaam voor te bereiden op rust.

5. Loop op blote voeten (aarden)

• Aarden helpt je zenuwstelsel ontspannen en vermindert ontstekingen.
• Loop zo vaak mogelijk op gras, zand of natuursteen.

6. Verminder blootstelling aan EMF-straling

• Zet je wifi-router ‘s nachts uit.
• Draag je telefoon niet op je lichaam.
• Gebruik geen bluetooth-oortjes, maar kies voor bedrade alternatieven.
• je smartwatch geeft ook straling af

7. Eet volgens de natuur

• Kies voor seizoensgebonden en lokaal voedsel.
• Eet voldoende omega-3 vetzuren uit vette vis & goede vetten uit roomboter, olijfolie, kokosvet
• Drink gezuiverd water en vermijd fluoride, omdat dit de opname van mineralen belemmert.
• Vermijd pakjes & zakjes, verminder vooral toegevoegde omega 6 en suiker

Conclusie: Neem de regie over je gezondheid

Als je deze dingen weet toe te passen in je leven dan keert je levenskracht terug. Zal je beter slapen, krijgt meer energie, betere werking van organen, hormonen en neurotransmitters. Hiermee neem je het heft van je eigen leven in handen en pakt je kracht terug. Je hebt alles in je voor een zo levend mogelijk leven. Jij staat aan het roer. En jouw lichaam is er klaar voor.

“Laat je huid niet afsluiten, maar aanraken. Door zon, door lucht, door planten die je ritme begrijpen”

Ik ben heel benieuwd. Wist jij dit al? Heb je vragen? Ga jij deze tips toepassen?

Let me know!

Gezonde groet,

Ingrid

Bonus aanvulling: Voor wie nog iets dieper wil duiken: hoe zonlicht ook je energie en stemming aanstuurt

Het verhaal over zonlicht stopt niet bij je biologische klok of celstructuur. Wie verder kijkt, ontdekt hoe licht ook diep doordringt tot in je energiefabriekjes én je breinchemie. Hieronder lees je hoe twee andere systemen – je mitochondriën en je neurotransmitters – meebewegen op het ritme van licht.

Mitochondriën – zonlicht als voeding voor je celenergie

Naast ritme en structuur speelt licht ook een directe rol in hoe onze cellen energie aanmaken. In het hart van bijna elke cel bevinden zich mitochondriën – kleine energiecentrales die zuurstof en voedingsstoffen omzetten in ATP, de energie-eenheid van het lichaam. Wat veel mensen niet weten, is dat mitochondriën gevoelig zijn voor licht. Vooral rood en infrarood licht – de warmere frequenties uit zonlicht – stimuleren een enzym in de mitochondriën (cytochroom c oxidase), waardoor de ATP-productie efficiënter verloopt. Deze vorm van lichtwerking noemen we fotobiomodulatie, en het betekent dat zonlicht niet alleen je huid verwarmt, maar ook je cellen voedt. Tegelijkertijd maakt dit proces minder vrije radicalen aan, wat het herstelvermogen en de veerkracht van cellen ondersteunt. Samen met EZ-water vormt dit een krachtig duo: waar EZ-water structuur en lading biedt, zorgen de mitochondriën voor de energie om cellulaire processen draaiende te houden. Licht is dus niet alleen een klokzetter, maar ook een brandstofbron.

Dopamine, serotonine en stemming – licht als neurochemische schakelaar

Licht werkt niet alleen via de klok (SCN) en de cellen, maar ook via het brein en onze stemming. Wanneer ochtendlicht via de ogen het netvlies bereikt, stimuleert dat niet alleen de biologische klok, maar ook de afgifte van neurotransmitters zoals dopamine en serotonine. Deze stoffen spelen een cruciale rol in motivatie, concentratie, welbevinden en slaap. Serotonine vormt bovendien later op de dag de basis voor melatonine – ons natuurlijke slaaphormoon. Wordt dit ritme verstoord, bijvoorbeeld door binnen te blijven, laat wakker licht te gebruiken of zelden buiten te komen, dan raakt ook deze neurochemische balans uit het lood. Het gevolg? Slechter slapen, minder focus, meer snaaitrek en een vlakker gevoel van binnen. Door juist wél in de ochtend buiten te zijn, voed je deze hersenstofjes met natuurlijk licht. Je zet letterlijk je brein aan. Zonlicht is dus niet alleen een ritmeregisseur, maar ook een stemmingsregulator.

Wil je weten hoe je je cellen kunt voeden met licht, je stemming kunt opliften zonder supplementen en je energie kunt bijsturen op ritme in plaats van wilskracht? Daarover binnenkort meer in een verdiepend blog.

info@ingridvaneijk.nl

• zorg voor minimaal 8% omega 3 in je bloed door het eten van vis of supplement*
• oranje of gele bril goeie vind je hier (15% korting)*
• Testen hoe jouw vitamine D status is kan hier *

*affiliate linkjes