Wat brillen, zonnebrillen en contactlenzen doen met jouw ritme, energie en cellen
Je ogen zijn de poort naar je ritme
Wanneer je ‘s ochtends naar buiten stapt en de zon je gezicht raakt, gebeurt er iets wat je niet ziet — maar wel voelt.
Een subtiele activatie. Alsof je lijf zich opent. Alsof iets vanbinnen wakker wordt.
Dat is geen toeval.
Je ogen zijn niet alleen gemaakt om te zien, maar ook om te ontvangen. Zonlicht is geen decor — het is informatie.
En dat maakt het ineens relevant wat je tussen jou en dat licht zet. Een bril. Een zonnebril. Of contactlenzen.
Zodra zonlicht je netvlies bereikt, geven je oogcellen een signaal aan je hypothalamus. Meer bepaald aan je suprachiasmatische kern (SCN) — de plek die jouw dag- en nachtritme aanstuurt.
Het ochtendlicht zet een biologisch orkest in beweging:
• Activatie van het POMC-gen: de moeder van onder andere dopamine, endorfine, melanine en ACTH
• Synchronisatie van je circadiaanse klok
• Aansturing van lichaamstemperatuur, hormoonaanmaak, alertheid, spijsvertering en stemming
• En zelfs de regulatie van mitochondriën, via fotonen die als energiedrager je cellen voeden
Licht is meer dan zicht
Zodra de ochtendzon je ogen raakt, vertelt dat licht: “Het is veilig. Je mag starten.”
Die boodschap reist via je netvlies naar je brein — en activeert veel meer dan alleen je klok. Licht zet het POMC-gen aan, ja.
Maar ook:
• het versterkt de aanmaak van EZ-water in je cellen, een heldere structuurvloeistof die fungeert als batterij
• het voedt melanopsine, een lichtgevoelig eiwit in je ogen dat essentieel is voor jouw slaap-waakritme
• het reset leptinesignalen, temperatuur, vetverbranding, stemming en zelfs je immuunsysteem
• en het vertelt je mitochondriën welk seizoen het is — via biophotonen, niet via woorden
Als je ogen het volledige spectrum ontvangen, weet je lichaam wat er nodig is.
Blokkeer je dat licht — met een filter, glas of lens — dan raakt je systeem de draad kwijt.
Zo werkt het: licht in je ogen = ritme in je lijf
Afbeelding hieronder: Zodra het eerste ochtendlicht je ogen raakt, gebeurt er iets wonderlijks.
Niet alleen zie je het licht — je lichaam voelt het, meet het en begrijpt het.
In je ogen zitten melanopsinecellen: kleine lichtgevoelige sensoren die reageren op het volle zonnespectrum. Vooral het vroege licht, met zijn zachte UV en infrarood, is een soort startsein. Via deze cellen wordt een signaal naar je hersenen gestuurd, naar een plek die je biologische klok wordt genoemd — de SCN (suprachiasmatische kern). Deze klok regelt het ritme van je hele lichaam: van je slaap-waakcyclus tot je temperatuur, spijsvertering en hormonen. Daarna:
- Wordt in de pijnappelklier je melatonineproductie afgestemd
- Gaat via de hypofyse een signaal naar hormonen zoals ACTH en TSH
- Wordt het POMC-gen geactiveerd — met stoffen als dopamine, endorfine en α‑MSH
Het resultaat:
Je lichaam schakelt over op dagstand.
Stemming, energie, spijsvertering, temperatuur en slaap worden afgestemd — allemaal door een straal zonlicht in je ogen.
Geen supplement kan dit signaal vervangen. Wel een paar minuten ochtendlicht — zonder glazen ertussen.
Wat gebeurt er als je dat licht filtert?
Veel mensen dragen een bril. Soms voor zicht, soms voor stijl, soms voor bescherming.
Maar weinig mensen weten wat die glazen tegenhouden.
Zelfs transparante brillenglazen hebben vaak een standaard UV400-filter — dat betekent:
• Geen UVB = geen volledige zoninformatie voor je ogen
• En sommige brillen hebben ook een blauwlichtfilter — waardoor de ochtendsignalen nóg minder binnenkomen
Zonnebrillen gaan een stap verder: ze filteren ook delen van het roodlichtspectrum — het deel dat je mitochondriën stimuleert via infraroodfrequenties. Dus hoewel het prettig voelt tegen felheid, blokkeer je mogelijk precies die delen van het licht die je lijf nodig heeft om zich goed af te stemmen op de dag.
Niet alleen voor je stemming, maar ook voor je stofwisseling, je slaap en je hormonen.
En hoe zit het met contactlenzen?
Sommige lenzen — zoals Air Optix Night & Day of Dailies Total 1 — laten zonlicht wél door. Ze hebben géén UV-filter, waardoor het hele spectrum je netvlies kan bereiken.
Klinkt als goed nieuws. Tot je kijkt waarvan die lenzen gemaakt zijn.
De meeste moderne lenzen worden gemaakt van siliconenhydrogelen met fluorcomponenten.
Bijvoorbeeld Lotrafilcon A — een materiaal dat valt onder de groep polymeergebonden PFAS.
PFAS — forever chemicals in je oog?
PFAS staat voor per- en polyfluoralkylstoffen.
Een grote groep chemische verbindingen die niet afbreken, zich opstapelen in je lichaam en steeds meer in verband worden gebracht met:
• Hormonale verstoringen
• Schildklierproblemen
• Leverbelasting
• Verstoorde vruchtbaarheid
• Ontregeling van mitochondriën
In het milieu zijn PFAS inmiddels overal te vinden — in water, grond, bloed.
En ja, ook in medische producten. Zoals contactlenzen.
Bij lenzen zoals Air Optix worden deze fluorverbindingen ingezet om zuurstofdoorlaatbaarheid te verbeteren.
Maar: deze stoffen blijven ook in het lichaam circuleren.
En niemand weet precies wat er gebeurt als zo’n lens jarenlang dagelijks in een warm, lichtgevoelig, enzymrijk oogmilieu zit.
Of ze echt de huid of slijmvliezen binnendringen? Daar is geen sluitend bewijs voor.
Maar ook géén geruststellend tegenbewijs.
Wat kun je dan wél doen?
Je hoeft je lenzen of bril niet meteen weg te gooien.
Wel mag je weten wat ze doen — en wat jouw lichaam misschien liever heeft.
Wat je kunt overwegen:
✔️ Draag je lenzen alleen als het écht nodig is
✔️ Kies een bril zonder UV- of blauwfilter (vraag het expliciet bij je opticien)
✔️ Gun je ogen dagelijks 10–15 minuten blootstelling aan natuurlijk ochtendlicht — zonder filter
✔️ Ondersteun je detox via gal, zweet en bindmiddelen zoals glycine, zeoliet of chlorella
✔️ En geef je lichaam vertrouwen — het weet hoe te reguleren als jij het signaal toelaat
En wat als je de hele dag binnen bent?
Sta je de hele dag in een winkel, of werk je in ene kantoor onder felle led lampen? Misschien zelfs zonder ramen, of kijk je uren naar een scherm?Dan is het juist belangrijk om bewust lichtmomenten te creëren.
Want een bril — of het nu een blauwlichtfilter is of een oranje avondbril — is nooit een vervanging voor écht licht.
Je lichaam heeft het volledige zonnespectrum nodig om te weten welk ritme het mag volgen.
Chronische vermoeidheid, lichtintolerantie of zelfs winterdipjes kunnen deels voortkomen uit diezelfde dagelijkse verstoring van natuurlijk licht.
Dus: vang ’s ochtends het daglicht.
Ga in je lunchpauze of theepauze even naar buiten.
En gun je ogen rust — door af en toe in de verte te kijken.
Overdag: gele bril of daylight filter
Soms kun je het binnenlicht niet vermijden.
Dan kan een gele of amberkleurige bril overdag helpen om je ogen en zenuwstelsel wat rust te geven. Zeker bij langdurige blootstelling aan:
- LED-verlichting
- TL-lampen
- Schermen
- Kunstlicht zonder ramen
Deze brillen:
- Filteren een deel van het onnatuurlijke blauwe licht
- Dempen het onzichtbare geflikker van veel LED-lampen
- Helpen je hersenen focussen in een onnatuurlijk ritme
Ze zijn geen vervanging van buitenlicht — maar kunnen een buffer zijn als je overprikkeld raakt of in een ruimte zonder ramen werkt.
’s Avonds: oranje of rode bril
Na zonsondergang wil je het tegenovergestelde:
Je lichaam helpen herinneren dat het tijd is om te vertragen.
Een oranje of rode bril blokkeert het blauwe licht van lampen, schermen en tv’s.
Daardoor kan je lichaam weer melatonine aanmaken — en langzaam richting slaap zakken.
Tip: dim ook je lampen in huis, gebruik warme lichtbronnen (zoals zoutlampen of kaarslicht), en leg je schermen wat eerder weg.
En let op: LED-licht is het meest verstorende licht
LED-lampen bevatten veel meer blauw licht dan oude lichtbronnen — en dat blauwe piekspectrum houdt je biologische klok in dagstand.
Daarbovenop flikkert LED-licht onzichtbaar, wat je zenuwstelsel belast — ook al zie je het niet bewust. Deze micro-onderbrekingen verstoren je hersenfrequenties en stress-as — zelfs als je ze niet bewust ziet
De oude gloeilamp gaf veel meer rood en infrarood licht — zacht, warm en kalmerend voor het lichaam.
Maar omdat het warmte afgaf, werd het als ‘onzuinig’ vervangen.
Een keuze die biologisch funest blijkt voor ons ritme, herstel en slaapkwaliteit.
Tot slot
Dit blog gaat niet over het vermijden van brillen of het perfect naleven van een ritme.
Het gaat over herinneren.
Aan hoe je lichaam van nature weet wat het nodig heeft — als jij het licht weer binnenlaat.
Soms begint dat met een simpele gewoonte: ‘s ochtends even zonder bril naar buiten. Je ogen openstellen voor het ritme van de dag.
Niet forceren. Wel verzachten. Wel waarnemen.
Je hoeft niets aan te passen om goed te zijn. Maar je mag wél kiezen om je lijf weer een kompas te laten zijn.
En het mooiste is: dat kompas zit in je hoofd, achter je ogen, al klaar. Het wacht op licht.
Niet alles hoeft perfect.
Maar hoe bewuster je kijkt —
hoe meer jouw lijf gaat zien.
Ingrid
Bronverwijzingen
• Licht en circadiaan ritme (PMC)
• Contactlensmaterialen (MDPI)
• PFAS in contactlenzen (The Guardian)
• Brillen en licht (GV Sportscare)
• Zuurstofdoorlaatbaarheid contactlenzen (ResearchGate)