Een test die mijn ogen opende
Al jaren slikte ik visolie. Ik koos zorgvuldig, las etiketten, probeerde de duurdere merken. Alles in het vertrouwen dat ik mijn lichaam daarmee het beste gaf. Totdat ik een eenvoudige bloedtest deed. Een prikje in mijn vinger – en ik verwachtte een perfecte score.
Het resultaat verraste me. Mijn waardes waren allesbehalve optimaal. Ik was eerlijk gezegd boos: op de merken waar ik zo op vertrouwd had, en ook een beetje op mezelf dat ik nooit eerder écht had gemeten. Sindsdien vertel ik tijdens mijn lezingen vaak dit verhaal, omdat het zo duidelijk laat zien hoe belangrijk meten is. Je denkt dat je goed bezig bent, maar je cellen vertellen soms een ander verhaal.
Wat meten we eigenlijk?
Bij een vetzuren-test gaat het vaak om twee belangrijke waardes:
–> De omega-3 index: het percentage EPA en DHA in de membranen van rode bloedcellen. Omdat rode bloedcellen ongeveer 120 dagen leven, geeft dit een langetermijnbeeld.
- Onder 4%: laag
- 4–8%: gemiddeld (veel Europeanen zitten hier)
- Boven 8%: optimaal (vaak in landen waar meer vis gegeten wordt, zoals Japan of Scandinavië).
–> De verhouding omega-6 : omega-3: een marker voor balans. In de evolutie lag dit rond 1:1. Tegenwoordig wordt 3:1 nog als gezond beschouwd. In werkelijkheid meten we vaak 15:1 of 20:1.
Waarom is die balans belangrijk?
Je lichaam bestaat uit zo’n dertig biljoen cellen. Elk van die cellen heeft een membraan: een dun vliesje dat de binnenwereld van de cel scheidt van de buitenwereld. Dat membraan is opgebouwd uit vetzuren.
- Met voldoende omega-3 blijft dit membraan soepel en flexibel. Zo kan de cel goed communiceren met zijn omgeving. Rode bloedcellen bewegen zich makkelijker door de kleinste haarvaatjes om zuurstof af te geven.
- Met een overmaat aan omega-6 kan het membraan stijver worden. Dan verloopt de communicatie minder efficiënt.
Omega-3 en omega-6 hebben ook een rol in de aanmaak van signaalstoffen. Waar omega-6 betrokken is bij processen die ontstekingsreacties ondersteunen, levert omega-3 juist stoffen die helpen die processen weer in balans te brengen. Het gaat dus niet om goed of slecht, maar om evenwicht.
EPA, DHA en ALA – wat is het verschil?
De term omega-3 is eigenlijk een verzamelnaam. Er zijn verschillende vormen:
- EPA (eicosapentaeenzuur) – betrokken bij de aanmaak van resolvinen en eicosanoïden, die bijdragen aan het herstellen van balans in ontstekingsprocessen.
- DHA (docosahexaeenzuur) – een bouwsteen in de hersenen en het netvlies van het oog.
- ALA (alfalinoleenzuur) – de plantaardige variant, aanwezig in o.a. lijnzaad en walnoten. Het lichaam kan hieruit EPA en DHA maken, maar de omzetting is laag: vaak minder dan 5%.
EFSA-goedgekeurde claims:
- EPA en DHA dragen bij tot de normale werking van het hart (250 mg per dag).
- DHA draagt bij tot de instandhouding van normale hersenfunctie en gezichtsvermogen (250 mg per dag).
- ALA draagt bij tot de instandhouding van normale cholesterolgehalten in het bloed (2 g per dag).
Waarom krijgen we zo weinig omega-3 binnen?
Onze voorouders aten wild, zeevoeding en grasgevoerde dieren. Daarmee kregen ze een natuurlijke balans van vetzuren binnen.
Vandaag ziet dat er anders uit:
- Plantaardige oliën zoals zonnebloem-, soja- en maïsolie zijn alomtegenwoordig in snacks, sauzen, margarine en kant-en-klaar maaltijden.
- Vee in de bio-industrie krijgt krachtvoer in plaats van gras, waardoor vlees, zuivel en eieren minder omega-3 bevatten en juist meer omega-6.
- Veel vis is gekweekt en gevoerd met granen, waardoor ook daar de omega-3 gehaltes lager zijn.
- Daarbij komt dat mensen minder vaak vis eten, en vervuiling (zware metalen, microplastics) de consumptie soms ontmoedigt.
Wat kun je zelf doen?
- Eet vaker vette vis – sardientjes, ansjovis, makreel, wilde zalm.
- Kies voor grasgevoerd vlees en zuivel – van dieren die buiten hebben geleefd.
- Beperk geraffineerde plantaardige oliën – vermijd zonnebloem-, soja- en maïsolie; kies liever voor olijfolie, kokosvet of ghee.
- Wees zuinig met noten en zaden – ze zijn gezond, maar bevatten ook veel omega-6.
- Overweeg suppletie – kies voor een olie die zuiver is (geen oxidatie), duurzaam (MSC of gelijkwaardig) en rijk aan EPA+DHA.
Mijn ervaring na meten en aanpassen
Sinds ik mijn waardes liet meten, ben ik bewuster met omega-3 bezig. Na enkele maanden opnieuw testen waren de uitslagen aanzienlijk verbeterd.
Bij veel mensen die ik begeleid, zie ik bij de eerste test verhoudingen van 15:1 of hoger. Zodra iemand voeding aanpast of een zuivere omega-3 olie gebruikt, zie je die verhouding stap voor stap verbeteren. Dat is geen theorie – dat is meetbaar.
Conclusie
Omega-3 vetzuren zijn geen hype. Ze zijn letterlijk onderdeel van je cellen, hersenen en ogen. Door voeding bewust te kiezen, etiketten te lezen en waar nodig te ondersteunen met een zuivere olie, geef je je lichaam de kans om de natuurlijke balans te herstellen.
Wil je weten hoe jouw waardes zijn? Met een eenvoudige vingerpriktest krijg je inzicht. In mijn kennisbank vind je meer informatie en praktische tips.
Pingback: Omega 3 olie van hoge kwaliteit – gouden glitter voor je cellen